Bên mua bảo hiểm là gì? Quyền lợi và nghĩa vụ bạn cần biết

Việc mua bảo hiểm đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về những điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm. Đặc biệt, vai trò của bên mua bảo hiểm thường bị bỏ qua. Bài viết này Đại lý Ngoại hạng AIA sẽ giúp bạn hiểu rõ về bên mua bảo hiểm là gì, quyền lợi và nghĩa vụ từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn khi tham gia bảo hiểm.

Mục lục

1. Định nghĩa bên mua bảo hiểm là gì

Khoản 2, Điều 3 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, Bên mua bảo hiểm là người trực tiếp kê khai, ký tên vào đơn yêu cầu bảo hiểm, đồng thời thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng, bao gồm việc đóng phí bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm có thể đồng thời là người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng theo hợp đồng.

Các đối tượng được hưởng quyền bảo hiểm bao gồm: Bản thân bên mua bảo hiểm; thành viên gia đình hợp pháp như vợ, chồng, con, cha mẹ (bao gồm cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con nuôi hợp pháp), người thân khác như anh, chị, em ruột hoặc những người có quan hệ nuôi dưỡng, cấp dưỡng, giám hộ hợp pháp với bên mua bảo hiểm và các đối tượng khác mà bên mua bảo hiểm có quyền lợi có thể được bảo hiểm.

2. Quyền lợi của bên mua bảo hiểm

Sau khi biết về khái niệm bên mua bảo hiểm là gì thì vấn đề “bên mua bảo hiểm có quyền gì?” cũng được nhiều người nhắc đến. Dưới đây là quyền lợi cơ bản người mua bảo hiểm hợp pháp được hưởng:

Lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm: Tự do chọn nhà cung cấp phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả phí bảo hiểm định kỳ.
Yêu cầu thông tin chi tiết: Được quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp hợp đồng bảo hiểm, giải thích đầy đủ các điều kiện và điều khoản.
Nhận hợp đồng chính thức: Có quyền nhận bản hợp đồng bảo hiểm chính thức sau khi ký kết.
Yêu cầu hóa đơn thu phí: Được yêu cầu doanh nghiệp cung cấp hóa đơn thu phí bảo hiểm định kỳ theo thỏa thuận và quy định pháp luật, đảm bảo minh bạch trong giao dịch
Hủy bỏ hoặc chấm dứt hợp đồng: Được phép hủy hợp đồng (theo khoản 3 Điều 22 và Điều 35) hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng (theo Điều 26 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022).
Nhận bồi thường hoặc thanh toán bảo hiểm: Được nhận bồi thường hoặc khoản tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm theo hợp đồng.
Chuyển giao quyền lợi bảo hiểm: Hưởng quyền chuyển giao hợp đồng bảo hiểm theo thỏa thuận hoặc quy định pháp luật.
Thời gian cân nhắc hợp đồng: Được hưởng thời gian cân nhắc từ 15–30 ngày (tùy loại hợp đồng) để xem xét, hủy hợp đồng hoặc tiếp tục tham gia mà không bị ràng buộc.

3. Nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm

Bên mua bảo hiểm, ngoài các quyền lợi được hưởng, còn có trách nhiệm tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ được quy định nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên trong hợp đồng bảo hiểm. Những nghĩa vụ này bao gồm:

Kê khai trung thực: Cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm hoặc chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài.
Nắm rõ nội dung hợp đồng: Đọc và hiểu rõ điều kiện, điều khoản, quyền, nghĩa vụ và mọi nội dung khác của hợp đồng bảo hiểm trước khi ký kết.
Đóng phí đúng hạn: Thanh toán phí bảo hiểm đầy đủ và đúng thời hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng.
Thông báo thay đổi rủi ro: Kịp thời thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm hoặc chi nhánh bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài về các trường hợp làm tăng, giảm rủi ro hoặc phát sinh trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong quá trình thực hiện hợp đồng.
Báo cáo sự kiện bảo hiểm: Thông báo ngay khi xảy ra sự kiện bảo hiểm theo hợp đồng và phối hợp với doanh nghiệp bảo hiểm hoặc chi nhánh bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài trong quá trình giám định tổn thất.
Hạn chế tổn thất: Áp dụng các biện pháp cần thiết để phòng ngừa và giảm thiểu tổn thất theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 và các quy định pháp luật liên quan.
Thực hiện nghĩa vụ pháp lý khác: Tuân thủ các nghĩa vụ khác theo quy định tại khoản 2 Điều 21 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 và các quy định pháp luật hiện hành.

4. Lưu ý về bên mua bảo hiểm

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng dành cho bên mua bảo hiểm:

Tìm hiểu kỹ hợp đồng bảo hiểm: Đối với bên mua bảo hiểm, việc đọc và hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm là điều quan trọng nhất. Bạn cần nắm rõ phạm vi bảo hiểm, quyền lợi sản phẩm, nghĩa vụ của mình cũng như các trường hợp loại trừ không được bảo hiểm để tránh hiểu lầm hoặc thiệt hại sau này.
Xác định nhu cầu bảo hiểm: Trước khi quyết định mua bảo hiểm, bạn cần đánh giá kỹ các rủi ro có thể xảy ra trong cuộc sống, chẳng hạn như sức khỏe, tài sản, hoặc nguồn thu nhập, để xác định rõ những gì cần được bảo vệ. Sau đó, lựa chọn sản phẩm bảo hiểm phù hợp với mục tiêu bảo vệ cụ thể, chẳng hạn như bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, hoặc bảo hiểm tài sản. Đồng thời, hãy xem xét kỹ khả năng tài chính của bản thân để đảm bảo rằng việc đóng phí bảo hiểm đều đặn không gây áp lực kinh tế. Tránh việc chọn mua các sản phẩm bảo hiểm không thực sự cần thiết hoặc dư thừa về quyền lợi, vì điều này có thể dẫn đến lãng phí nguồn lực mà không mang lại giá trị thiết thực..
Cung cấp thông tin chính xác: Khi ký hợp đồng, bạn cần cung cấp thông tin trung thực về tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh, thu nhập tài sản hoặc bất kỳ yếu tố nào có thể ảnh hưởng đến việc xác định mức độ rủi ro của doanh nghiệp bảo hiểm. Việc khai báo không trung thực hoặc che giấu thông tin có thể dẫn đến việc hợp đồng bị hủy bỏ, mất hiệu lực, hoặc từ chối chi trả quyền lợi bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Thanh toán đúng hạn: Để hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực, hãy thanh toán phí đầy đủ và đúng thời gian quy định. Hiện nay, việc thanh toán phí bảo hiểm rất thuận tiện nhờ các cổng thanh toán trực tuyến hoặc thanh toán không tiền mặt. Ngoài ra, bạn nên kiểm tra các chính sách gia hạn hoặc hoàn phí nếu không thể tiếp tục duy trì hợp đồng.
Quản lý hợp đồng bảo hiểm: Sau khi mua bảo hiểm, hãy lưu giữ cẩn thận hợp đồng, hóa đơn và các tài liệu liên quan. Đừng quên cập nhật thông tin cá nhân khi có thay đổi, chẳng hạn như địa chỉ, số điện thoại hoặc người thụ hưởng.
Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm: Khi gặp sự kiện bảo hiểm, bạn cần thông báo ngay cho công ty bảo hiểm và chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ, bằng chứng cần thiết để yêu cầu bồi thường. Điều này giúp quá trình giải quyết diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn.
Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu bạn không chắc chắn về các điều khoản hoặc cần thêm lời khuyên, hãy tìm đến nhân viên bảo hiểm hoặc chuyên gia tài chính. Họ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi, nghĩa vụ và cách sử dụng bảo hiểm một cách hiệu quả.

5. Các câu hỏi thường gặp

Khi tham gia bảo hiểm, nhiều người thường có những thắc mắc về quy trình và quyền lợi. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về bảo hiểm và đưa ra quyết định phù hợp.

5.1. Bên mua bảo hiểm có thể là người được bảo hiểm không?

Bên mua bảo hiểm có thể là người được bảo hiểm hoặc có thể mua bảo hiểm cho người khác. Trong trường hợp này, người mua bảo hiểm là người ký hợp đồng và thanh toán phí, còn người được bảo hiểm là người được bảo vệ quyền lợi trong hợp đồng.

5.2. Bên mua bảo hiểm có thể thay đổi người thụ hưởng không?

Bên mua bảo hiểm có quyền thay đổi người thụ hưởng trong trường hợp cần thiết. Việc thay đổi này có thể thực hiện trong suốt thời gian hợp đồng bảo hiểm còn hiệu lực và thường yêu cầu bên mua bảo hiểm thông báo và cung cấp thông tin mới cho công ty bảo hiểm.

5.3. Thời gian cân nhắc tham gia bảo hiểm là bao lâu?

Thời gian cân nhắc tham gia bảo hiểm thường dao động từ 15 đến 30 ngày, tùy vào từng loại hợp đồng và quy định của công ty bảo hiểm. Trong khoảng thời gian này, bên mua bảo hiểm có thể xem xét lại quyết định của mình và yêu cầu hủy bỏ hợp đồng nếu chưa hài lòng.

5.4 Phí bảo hiểm được tính dựa trên những yếu tố nào?

Phí bảo hiểm được tính dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi, tình trạng sức khỏe, nghề nghiệp, phạm vi bảo vệ, lịch sử y tế hoặc bồi thường và các quyền lợi bổ sung mà bên mua lựa chọn. Mỗi công ty bảo hiểm có cách tính phí khác nhau, tùy thuộc vào sản phẩm và dịch vụ mà họ cung cấp.

Như vậy, qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu rõ về “bên mua bảo hiểm là gì”. Hãy trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để đưa ra quyết định đúng đắn và tận hưởng cuộc sống an tâm hơn.